سرنوشت طراح عملیات الاقصی؛ آیا محمد ضیف زنده است؟

شبکه خبری الجزیره اعلام کرده در حمله نیروی هوایی اسرائیل به اردوگاه آوارگان در خان‌یونس که ۷۱ نفر به شهادت رسیدند و بیش از ۴۵۰ نفر هم از مردم عادی زخمی‌ شدند، یکی از فرماندهان ارشد حماس نیز ترور شده است. همزمان یک وبسایت عبری نیز در گزارشی اعلام کرد اسرائیل با دو موشک آمریکایی «mk۸۴» این مکان را مورد هدف قرار داده است. قصد اصلی اسرائیل، ترور محمد ضیف، فرمانده گردان‌های القسام و همچنین سلامه، معاون وی بوده است اما از همان ابتدا اسرائیلی‌ها با تردید از این عملیات سخن گفتند و بعد از چند ساعت المیادین به نقل از منابع آگاه در مقاومت فلسطین اعلام کرد فرمانده گردان القسام در سلامت کامل است. جنبش حماس هم در بیانیه‌ای ترور فرمانده خود را تکذیب کرد. اما این تمام ماجرا نبود و زنده بودن محمد ضیف را همچون ترورهای قبلی در هاله ای از ابهام فرو برد.

ضیف برای اسرائیل به قدری دست نیافتنی است که حتی ظاهر و سلامت او نیز محل حدس و گمان است: برخی گزارش‌های رسانه‌ها می‌گویند که او سال‌ها پس از جراحاتی که در جریان سوءقصدهای گذشته متحمل شده از ویلچر استفاده می‌کند، در حالی که برخی دیگر گزارش می‌دهند که او می‌تواند بدون کمک راه برود.

ضیف، در زبان عربی به معنای «مهمان» است، انتسابی که ظاهراً نشان‌دهنده تمایل او به تغییر مکان مکرر برای پنهان شدن از اسرائیل است. در همین راستا دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی در ماه می اعلام کرد که به دنبال دستگیری ضیف، و سنوار و اسماعیل هنیه، رهبر تبعیدی حماس است. کریم خان، دادستان، گفت که او همچنین به دنبال دستگیری نتانیاهو و یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل است.

تصاویر اندکی از ضیف در اینترنت موجود است که نشان از اطلاعات کمی دارد که از او در دسترس است. سال قبل نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشته بود که سازمان سیا به اسرائیل در شناسایی محمد ضیف و دیگر رهبران ارشد حماس کمک می‌کند. ضیف از رهبران اصلی حماس و رهبر شاخه نظامی این گروه با نام گردان عزالدین قسام است.

 

 

او در خان‌یونس، دقیقا همین نقطه‌ای که جنگنده‌های اسرائیل شنبه به آن حمله کردند با نام شناسنامه‌ای محمد دیاب ابراهیم المصری در سال ۱۹۶۵ به دنیا آمد. محمد ضیف در دانشگاه، در رشته زیست‌شناسی تحصیل کرده و مدتی هم به فعالیت‌های تئاتری پرداخته‌است. از محمد ضیف در کنار یحیی سنوار به‌عنوان برنامه‌ریزان اصلی حمله حماس به اسرائیل در ۱۵مهر یا همان هفت اکتبر سال گذشته یاد می‌شود.

محمد ضیف از سال ۱۹۸۹ میلادی به حماس و از سال ۱۹۹۳ به مبارزان گردان‌های عزالدین قسام پیوست. او از افراد نزدیک به یحیی عیاش بود. او پس از شهادت صلاح مصطفی در سال ۲۰۰۲ به فرماندهی این گردان منصوب شد. اسرائیل او را به عنوان یکی از طراحان عملیات‌های انتحاری فلسطینیان علیه اسرائیلی‌ها از سال ۱۹۹۶ می‌داند.

ضیف همچنین یکی از ۳ طراح اصلی موشک‌های قسام است و از مه ۲۰۰۰ تا آوریل ۲۰۰۱ تحت بازداشت تشکیلات خودگردان فلسطین بود.

اسرائیلی‌ها درباره او می‌گویند در هیچ خانه‌ای بیش از یک بار نخوابیده و در هیچ مکانی به طور دائمی ‌نمی‌ماند. اسرائیلی‌ها به او لقب «فرزند مرگ» داده‌اند، چون ۶ بار از تلاش برای ترور، جان سالم به در برده است!

نخستین ترور محمد ضیف سال ۲۰۰۲ بود. سال ۲۰۰۳ دومین ترور محمد ضیف رخ داد. سال ۲۰۰۶ ترور سوم ضیف هم انجام شد ولی باز ناکام ماند. سال ۲۰۱۴ اوج عملیات علیه ضیف بود. خانه او در محله شیخ رضوان مورد حمله قرار گرفت اما ضیف در ساختمان نبود و فرزند و همسرش به شهادت رسیدند.

به گزارش فایننشال تایمز، او قبل از عملیات توفان الاقصی هم مجموعه‌ای از عملیات‌های استشهادی را طراحی کرده بود.

یکی دیگر از طراحی‌های محمد ضیف که شخصا روی آن تمرکز داشته، احداث تونل در نوار غزه است. ضیف که رابطه خوب و نزدیکی با عماد مغنیه داشت، با توصیه او و سردار سلیمانی تونل‌های زیادی در غزه احداث کرد. احداث این تونل‌ها ۱۰ سال به طول انجامید.

 

 

اما اسم ضیف زمانی جهانی شد که نخستین صوت از او در قالب تصویری ساکن بعد از عملیات توفان الاقصی منتشر شد. او در این فیلم، عملیات توفان الاقصی را اعلان کرد و در بخشی از آن گفت: «خیزش به سمت فلسطین را نه فردا، بلکه همین الان آغاز کنید و نگذارید هیچ قید و بند و مرز و نظامی، شما را از افتخار مشارکت در آزادسازی مسجد الاقصی محروم کند».

اما خبر حمله روز شنبه ارتش اسرائیل به خان‌یونس در غزه، بار دیگر شایعات درباره کشته شدن محمد ضیف را تقویت کرد. این در حالی است که تعداد افرادی که جان خود را از دست داده‌اند، تا عصر شنبه ۷۹ نفر اعلام شد. اما در ادامه رسانه‌های اسرائیلی اعلام کرده‌اند که در بین کشته‌شدگان، فرمانده شاخه نظامی حماس یعنی محمد ضیف هم حضور داشته است. این خبر البته تا ظهر شنبه از سوی حماس و رسانه‌های عربی تکذیب شد اما رسانه‌های غربی ماجرا را تمام‌شده، دانستند.

در همین حال، ارتش اسرائیل اعلام کرده به محض دریافت اطلاعاتی از حضور ضیف روی زمین در ساختمانی در منطقه المواصی درنگ نکرده و این نقطه را با اطلاع از مرگ احتمالی غیرنظامیان فلسطینی، هدف قرار داده است. از زمان طرح ادعای ارتش اسرائیل، خبرهای ضدو نقیضی درباره کشته یا زخمی شدن ضیف منتشر شده است.

رادیو ارتش اسرائیل به نقل از دو منبع اعلام کرد: سعی کردیم محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس را در حالی که خارج از تونل بود، ترور کنیم! منابع اسرائیلی همچنین مدعی شدند: نیروی هوایی برای ترور محمد ضیف به طور فشرده و گسترده چندین هدف در خان یونس را بمباران کردند!

منطقه المواصی نقطه ای در نوار غزه است که ارتش اسرائیل آن را منطقه امن اعلام کرده است، اما با حمله ارتش اسرائیل به این منطقه بار دیگر ثابت شد که هیچ نقطه امنی در غزه وجود ندارد. از محمد ضیف به عنوان یکی از کلیدی ترین فرماندهان نظامی حماس و طراح عملیات" طوفان الاقصی" نام برده می شود، که بر اساس اعتراف خود منابع اسرائیلی بزرگ ترین شکست راهبردی ارتش و دستگاه های اطلاعاتی اسرائیل در طول تاریخ این رژیم است.