انتخاب سرنوشت ساز ایران در روزهای حساس کنونی/ پاسخ قاطع یا صبر استراتژیک؛ چه پاسخی باید به اسرائیل بدهیم؟

بحث و گفتگو درباره پاسخ ایران به جنایت اسرائیلی ها در دمشق و حمله به کنسولگری ایران در سوریه ادامه دارد.

در حالیکه گروهی معتقدند ایران باید هر چه سریعتر به جنایت اسرائیلی ها «پاسخ قاطع» بدهد، گروهی دیگر معتقدند این مساله می تواند عواقب ناخوشایندی داشته باشد و به همین دلیل، بهتر است ایران «صبر استراتژیک» خود را ادامه دهد و یا اگر قصد پاسخ به اسرائیل را دارد، بهتر است این پاسخ در زمان مناسب و با تدبیر و هوشمندی زیاد و کاملا حساب شده باشد.

طرفداران حمله فوری به اسرائیل چه استدلالی دارند؟

دیدگاه نخست یعنی پاسخ سریع و قاطع به اسرائیل بلافاصله بعد از انتشار خبر حمله به کنسولگری و شهادت مستشاران ایرانی مطرح شد. بسیاری از فعالان رسانه ای، سیاستمداران، نظامیان و حتی مجریان برنامه های سیاسی صدا و سیما از مقامات ارشد ایران خواستند که هر چه سریعتر به جنایت اسرائیلی ها پاسخ دهند. برخی در صدا و سیما این حادثه را نتیجه «گستاخی» اسرائیل دانسته و تاکید کردند که اگر ایران بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی پاسخی درخور و محکم به اسرائیل و آمریکا می داد، شاید کار به اینجا نمی کشید.

طرفداران ایده «پاسخ قاطع» یا «انتقام سخت» معتقدند که ترس اسرائیل در یک سال اخیر کم شده و به همین دلیل، در حال گسترش جنایات خود است. رژیم صهیونیستی تا چندی پیش فقط به پایگاه های مقاومت (متحدان ایران) حمله می کرد و جرات حمله مستقیم به مواضع ایران را نداشت اما با حمله به کنسولگری ایران در دمشق، عملا خاک ایران را نشانه گرفته است. این مساله ناشی از ریختن ترس مقامات رژیم صهیونیستی است و این مساله اخیر نیز معلول پاسخ های غیرقاطعانه و کم شدت و ضعیف ایران به جنایت های گذشته اسرائیل بوده است.

طرفداران ایده «انتقام سخت» معتقدند اگر ایران هر چه سریعتر پاسخی قاطعانه به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران ندهد، اسرائیل دامنه حملات خود را گسترش خواهد داد و حتی ممکن است مرزهای ایران را هم مورد حمله قرار دهد و این مساله در تضعیف جایگاه سیاسی و استراتژیک ایران در منطقه به شدت تاثیرگذار خواهد بود.

طرفداران صبر استراتژیک چه می گویند؟

در مقابل، مخالفان ایده «انتقام سخت» یا «پاسخ قاطعانه» معتقدند که این تحلیل به شدت ساده انگارانه است. طرفداران ایده «صبر استراتژیک» بعد از گذشت چند روز از حمله دمشق و کاهش جو احساسی کشور شروع به بروز عقیده و ایده خود کردند (اینجا بخوانید). هر چه از روز جنایت دورتر می شویم، بر تعداد طرفداران این ایده افزوده می شود. معتقدان به مساله «صبر استراتژیک» مدعی اند که پاسخ سخت به اسرائیل دقیقا همان چیزی است که رژیم صهیونیستی و بنیامین نتانیاهو می خواهند.

نتانیاهو در حال حاضر در شرایط سختی به سر می برد و توقف جنگ به عزل او می انجامد. به همین دلیل، او بسیار علاقه دارد که جنگ ادامه یافته یا گسترش یابد و ایران وارد درگیری مستقیم با اسرائیل شود. در این صورت، شرایط اضطراری و جنگی ادامه یافته و کابینه جنگ به عمر خود ادامه می دهد و نتانیاهو نیز می تواند از استیضاح و عزل بگریزد (اینجا بخوانید).

گروهی از تحلیلگران سیاسی جهت تایید دیدگاه «صبر استراتژیک»، درباره نحوه پاسخ ایران به جنایت اسرائیل نظریه پردازی کرده اند. این افراد معتقدند اگر ایران بخواهد پاسخی درخور به اسرائیل بدهد یا باید یکی از کنسولگری ها یا سفارت خانه های اسرائیل در خارج از فلسطین اشغالی را مورد هدف مستقیم (نه نیابتی) قرار دهد و یا مستقیما به خاک فلسطین اشغالی حمله کند. در غیر این صورت، پاسخ ایران «مقابله به مثل» نخواهد بود. هر دو حالت، به گسترش جنگ و احتمالا درگیری مستقیم ایران و اسرائیل می انجامد و این مساله کاملا به نفع نتانیاهو است. حالت اول، به درگیری همزمان ایران با کشور میزبان کنسولگری و رژیم صهیونیستی می انجامد و حالت دوم هم احتمالا اسرائیل را تشویق به تقابل و حمله مستقیم هوایی به خاک ایران خواهد کرد و ایران نشان داده به دنبال فرار از این نتایج و حالات است. به همین دلیل، بهتر است ایران حساب شده تر عمل کرده و در پاسخ دادن به اسرائیل «تدبیر» بیشتری به خرج دهد.

ایده «صبر استراتژیک» به جز برخی تحلیلگران سیاسی و دیپلمات های ارشد، توسط ائمه جمعه نیز دنبال شده است. بیشتر این ائمه در خطبه های نماز جمعه این هفته خود (که مصادف با روز قدس نیز بود) بر «تدبیر»، «عدم تعجیل» و «هوشمندی» در پاسخ به اسرائیل تاکید کردند. امامان جمعه‌ ۱۲ مرکز استان ترجیح دادند که درباره‌ ترور سردار زاهدی و دیگر مستشاران ایرانی حاضر در کنسولگری و نوع پاسخ ایران به این رخداد اظهارنظری نکنند و دیگر خطیبان جمعه نیز ضمن محکومیت اقدام اسرائیل بر عدم شتابزدگی و عجله در پاسخ تاکید کردند. برای مثال، آیت‌الله دژکام، امام جمعه شیراز گفت: رژیم صهیونیستی دچار اشتباه شد و اکنون پشیمان است. به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد و همه دنیا اعلام کردند این اتفاق خلاف همه موازین بین‌المللی است. امام جمعه شیراز با بیان اینکه «صبر راهبردی» خود را نباید از دست دهیم، گفت: با تجربه طولانی تاریخی که داریم، می‌دانیم که رمز پیروزی در وحدت فرماندهی است.

انتخاب سوفی/ پاسخ قاطع یا صبر استراتژیک؟

دوگانه «پاسخ قاطع» و «صبر استراتژیک» همچنان مطرح است. طرفداران گزینه اول معتقدند عدم پاسخ دهی به اسرائیل آنان را جسورتر می کند و احتمالا حملات آتی آنان خطرناک تر و کشنده تر خواهد بود و جایگاه و اقتدار ایران را نیز زیر سوال خواهد بود. طرفداران ایده دوم معتقدند اگر پاسخ قاطع بدون فکر، آنی و در شرایط بد فعلی اتفاق بیفتد و به معنی حمله مستقیم به فلسطین اشغالی باشد، می تواند به ضرر ایران تمام شود. در حال حاضر، اسرائیل شرایط سیاسی خوبی ندارد. نتانیاهو دوست دارد جنگ ادامه یابد تا از استیضاح و عزل فرار کند و حمله ایران در شرایط فعلی، این فرصت را به نتانیاهو و کابینه تندرواش می دهد که از سقوط فرار کند.