تبعات حمله اسرائیل به ایران چیست؟

شبکه «آی۲۴ نیوز» گزارش داد که «حدود ۱۴۰ جنگنده نیروی هوایی ارتش اسرائیل» در این عملیات نقش داشتند، همچنین پدافند هوایی کشورمان تایید کرد که نقاطی از مراکز نظامی در سه استان تهران، خوزستان و ایلام مورد هجوم قرار گرفته است. در بخشی از بیانیه پدافند هوایی اعلام کرد که «ضمن رهگیری و مقابله موفق توسط سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور با این اقدام تجاوزکارانه، آسیب‌های محدودی به برخی از نقاط وارد شده که ابعاد این حادثه در دست بررسی است.»

بررسی‌ها تا زمان انجام این مصاحبه ادامه دارد، اما همچنان خسارت شدید یا جبران ناپذیری در تاسیسات نظامی، بر اثر این حمله گزارش نشده است، جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین ایران در انگلستان و کارشناس ارشد سیاست خارجی در گفتگو با فرارو به بررسی و تحلیل این حمله پرداخته است:

به طور کلی، حمله اسرائیل را چطور ارزیابی می‌کنید؟

جلال ساداتیان:در مجموعه اخبار واصله‌ای که هم منابع عبری اسرائیل منتشر کردند و هم منابع عربی و حتی بسیاری از منابع غربی اعلام کردند، حقیقت مسلم این است که دفاع هوایی ایران، کاملا در عملیات خنثی سازی حمله موفق و سربلند عمل کرده و خسارات وارده بسیار جزئی بوده است. به همین دلیل هم، ایران به شرایط عادی برگشت و با وجود ادعا‌هایی که برخی مقامات اسرائیلی درباره حمله خود کرده و گفته اند شدید بوده، اما حقیقت همان دفاع دقیق ایران است.

هدف اسرائیل از این حمله دقیقا چه بود؟

جلال ساداتیان: هدف اصلی بر اساس شواهد موجود، تخریب مراکز نظامی بوده که بسیاری از حملات حتی قبل از ایران و در آسمان عراق خنثی شده و خوشبختانه اثر خاصی بر ایران نداشته است. بنابراین، این حمله، آن چیزی که اسرائیل مدعی بود، نیست و اسرائیل نتوانسته این حمله را به شکلی که مدعی بود به نتیجه برساند. بنابر همه این موارد، این حمله، نوعی حمله بسیار کوچک تلقی می‌شود.

CNN در گزارش مدعی شده است که بایدن سعی کرده است طرحی را به نتانیاهو ارائه و او را کنترل کند تا خسارات حمله اسرائیل به ایران، حداقلی باشد، این ادعا را تا چه حد درست ارزیابی می‌کنید؟

جلال ساداتیان: واقعیت این است که برخی تحلیلگران از مدت‌ها پیش همین موضوع را پیش بینی می‌کردند که ایالات متحده به هر شیوه‌ای که شده در راستای منافع خود، اسرائیل را از حمله‌ای که تنش‌ها را شدت ببخشد، منصرف خواهد کرد. درواقع بسیاری از شواهد دال بر این بود که حضور اخیر بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در منطقه، حمله بمب افکن‌های بی ۲ به یمن و گفتگو‌هایی که بایدن با نتانیاهو داشت، همه و همه برای مدیریت تنش و کاهش هزینه‌ها بوده است. به نظر می‌رسد حمله‌ای که از اسرائیل دیدیم بی ارتباط به این موارد نبوده است.

همچنین دیدیم علی رغم شعار‌هایی که از سوی برخی مقامات اسرائیلی در راستای حمله به تاسیسات هسته ای، پالایشگاه‌ها و مراکز انرژی کشور مطرح می‌شد، در نهایت این مراکز مورد حمله قرار نگرفتند. به طور کلی در حمله فعلی هدف گذاری روی اهداف نظامی بوده است که ایران همه این حملات را خنثی کرد. 

تصور می‌کنید آینده پس از این حمله چگونه خواهد بود؟ آیا دامنه تنش‌ها ادامه خواهد داشت؟ سناریو‌های پیش رو چیست؟

جلال ساداتیان: من معتقدم که حمله اسرائیل یک حمله بی اثر و حتی خنثی بود که بیشتر برای راضی کردن جریان‌های داخلی اسرائیل انجام شد و اثراتی را که این رژیم متصور بود نگذاشته است. ایران از پیش اعلام کرده بود اگر اسرائیل دست به اقدام تجاوزکارانه‌ای بزند، ایران پاسخ خواهد داد. اما در شرایط فعلی و با توجه به این که آمریکا تا حدودی ترمز رفتار‌های بی محابای نتانیاهو را کشیده است، پاسخ ایران در صورت تصمیم گیری برای پاسخ، کنترل شده و بسیار دقیق خواهد بود، هر چند معتقدم این پاسخ بعید است تا قبل از انتخابات آمریکا رخ دهد. به طور کلی این حمله اسرائیل را بی ارزش و بی اهمیت می‌بینیم و معتقدم این حمله چیزی نیست که اسرائیل بخواهد به آن افتخار کند و بگوید به ایران لطمه خاصی زده است. حمله اسرائیل به ایران افتخار و اعتباری برای نتانیاهو ایجاد نکرد. ایران بسیار مقتدرانه از ساحت خود دفاع کرد. اما در نهایت، این شورای امنیت ملی و مقامات سطح بالا هستند که درباره این موضوع تصمیم گیری خواهند کرد. من بیشتر معتقدم که از این پس باز هم ایران بیشتر روی دیپلماسی متمرکز خواهد شد چرا که اغلب مقام‌های ایران نیز این حمله را ناموفق ارزیابی کردند.