جنگ‌های در آستانه وقوع؛ از درگیری آذربایجان و ارمنستان تا ونزوئلا و گویان/ آفریقا در آستانه انفجار

جو بایدن با شعار «صلح» روی کار آمد اما «جنگ» ایجاد کرد. نشنال اینترست در گزارشی به مساله سیاست خارجه جو بایدن و دولتش پرداخته است. نویسنده این مقاله که مخالف دیپلماسی بایدن است، تاکید دارد که بایدن نه فقط در غزه و اوکراین جنگ ایجاد کرده بلکه در چند منطقه حساس دیگر نیز تنش زایی نموده و کشورها را تا آستانه درگیری پیش برده است. نویسنده خواهان دخالت بیشتر آمریکا در جهان و حمایت از متحدانش است و معتقد است بایدن این سیاست را کنار گذاشته است. این مقاله که با تیتر «فقط اوکراین و غزه نیست؛ جنگ جو بایدن تازه شروع شده است» منتشر شده سعی دارد سیاست خارجی دولت بایدن را نقد کند. در زیر خلاصه ای از این مقاله ترجمه و ارائه می شود.

جنگ هایی که ممکن است به زودی به وقوع بپیوندند

جو بایدن بعد از مراسم تحلیفش مبنای سیاست خارجی خود را اعلام کرد. او گفت، "دیپلماسی بازگشته است". همچنین، اطرافیان او اعلام کردند، "بزرگسالان دوباره مسئول آمریکا شده اند." با این حال، با پایان یافتن دوره ریاست جمهوری بایدن، نه صلح یا دیپلماسی بلکه جنگ بر دنیا حاکم شده است. خروج عجیب و رسواکننده از افغانستان، جنگ روسیه با اوکراین و فاجعه غزه فقط بخشی از میراثی هستند که بایدن برای دنیا به جا گذاشته است.

میراث بایدن در خاورمیانه ضعیف خواهد بود. درست چند روز قبل از اینکه حماس به اسرائیل حمله کند، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، دیپلماسی بایدن را به خاطر ایجاد آرامش در خاورمیانه تحسین کرد. او گفت: «منطقه خاورمیانه... امروز آرام‌تر از دو دهه اخیر است».

با این حال، تنش ها فقط در خاورمیانه وجود ندارند. سیاست خارجی اشتباه بایدن باعث شده کشورهای مختلفی در آستانه جنگ با هم قرار بگیرند. درگیری های زیر هر لحظه ممکن است داغ شده و به جنگ تمام عیاری تبدیل شوند.

جنگ ونزوئلا و گویان

بیش از چهار دهه از آغاز جنگ های فراملی در آمریکای جنوبی می گذرد. در سال 1982، ژنرال لئوپولدو گالتیری، دیکتاتور آرژانتین، برای منحرف کردن افکار عمومی شروع به جنگ با کشورهای دیگر کرد. در شرایطی که اقتصاد آرژانتین به هم ریخته بود، گالتیری بر سر جزایر فالکلند با انگلیس درگیر شد. گالتیری گمان داشت که انگلستانِ غرق شده در اختلافات داخلی، دیگر اراده ای برای دفاع از چند هزار گوسفند پرورشی در نقاط دوردست امپراتوری خود ندارد. او اشتباه می کرد. مارگارت تاچر، نخست وزیر آهنین انگلیس، آرژانتین را شکست داد و جزایر فالکلند را مجددا به تصرف خود درآورد.

امروز، این الگو تکرار می شود. سوسیالیسم ونزوئلا را که زمانی ثروتمندترین کشور آمریکای جنوبی بود به یکی از فقیرترین کشورها تبدیل کرده است. از آنجایی که رئیس جمهور، نیکلاس مادورو کاریزما و دوستان کمی دارد، سعی دارد سیاست گالتیری را دنبال کند و یک مناقشه ارضی را از سر بگیرد. ادعاهای مادورو در مورد منطقه اسکیبو گویان ممکن است به جنگی بزرگ تبدیل شود و کشورهای مختلفی را درگیر کند.

در 3 دسامبر 2023، مادورو یک همه پرسی برگزار کرد تا نشان دهد از حمایت مردمی جهت استفاده از ارتش ونزوئلا برای تصرف اسکیبوی نفت خیز برخوردار است. در حالی که تیم بایدن این حرکت را محکوم کرد و تعدادی از نیروها را برای شرکت در تمرینات مشترک به گویان فرستاد، اما توجه کاخ سفید از این موضوع پراکنده شد. طی ماه گذشته، کاخ سفید جان فاینر، معاون سالیوان را برای حمایت از گویان به این کشور فرستاده است. با این حال، تنها یک هفته بعد، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی، تحرکات نیروهای ونزوئلا را " کوچک و کم اهمیت" دانست.

این در حالی است که تصاویر ماهواره ای آمادگی های نظامی قابل توجه ونزوئلا را {جهت حمله به گویان} نشان می دهد. مادورو در دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در 20 فوریه 2024، تمایل خود را برای دیدار با پوتین پس از انتخابات روسیه در ماه مارس نشان داد. مادورو احتمالاً به دنبال گرفتن چراغ سبز روسیه جهت شروع عملیات در گویان است.

اگر مادورو دستور اعزام نیرو به گویان را بدهد، احتمالا گویان کار زیادی نتواند انجام دهد. تعداد سربازان ارتش این کشور تنها 3400 نفر است که تقریباً به اندازه نیروی پلیس واشنگتن دی سی است. بر خلاف اوکراین، مشخص نیست که گویان بتواند بجنگد. همچنین، علی‌رغم تضمین‌های فاینر، معلوم نیست ایالات متحده به صورت نظامی درگیر خواهد شد یا نه.

جنگ آذربایجان و ارمنستان

احتمالا حمله روسیه به اوکراین آخرین جنگ اروپا در دوران بایدن نباشد. بایدن با وعده به رسمیت شناختن نسل کشی ارامنه توسط ترک ها وارد کاخ سفید شد و در این زمینه نیز کارهایی کرد اما آرام آرام مرعوب اردوغان شد و عقب نشینی کرد.

در زمینه آذربایجان و ارمنستان، تیم بایدن بر این باور بود که می تواند هر دو طرف را (یعنی ترکیه – آذربایجان و ارمنستان) بازی دهد. تنها دو روز پس از اینکه بایدن نسل‌کشی ارامنه را به رسمیت شناخت، بلینکن علی‌رغم حمله ماه‌ها پیش آذربایجان به مناطق ارمنی‌ نشین در قره‌باغ کوهستانی، از تحریم‌های آذربایجان چشم پوشی کرد و بدین ترتیب، بازی یک بام و دو هوای خود را آغاز نمود.

هم قبل از تصرف قره باغ کوهستانی در سپتامبر 2023 و هم پس از آن، الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان، هدف خود را ریشه کن کردن ارامنه در قره باغ کوهستانی و تسخیر ارمنستان با این ادعا که ارمنستان کنونی بخشی از جمهوری آذربایجان غربی است، اعلام کرد. او در 24 دسامبر 2022 اعلام کرد: «ارمنستان کنونی سرزمین ماست.» علی اف به دلیل ضعف وزارت خارجه آمریکا در حال پیشروی است. اتفاقاتی رخ داد که به باکو جرات بیشتری داد. برای مثال، چهار روز قبل از اینکه علی اف به نیروهای خود دستور دهد تا حملات خود در قره باغ کوهستانی را تکمیل کنند، یوری کیم، دستیار موقت وزیر خارجه، اعلام کرد: «ما هیچ حمله ای به مردم قره باغ کوهستانی را تحمل نخواهیم کرد». با این حال، بعد از حمله آذربایجان هیچ اقدامی از سوی آمریکا صورت نگرفت.

عدم تعیین مرز آذربایجان-ارمنستان و دریافت چند میلیارد دلار کمک نظامی توسط آذربایجان از متحدانش، باکو را به این باور رسانده که می تواند ارمنستان را تسخیر کند.

درگیری کنگو -  رواندا و اتیوپی - سومالی

سیاست ضعیف وزارت خارجه بایدن، شاخ آفریقا و مرکز این قاره را تا آستانه یک جنگ بزرگ پیش  برده است. در منطقه ای که ناامنی مجاز است، سومالی لند و رواندا استثنا هستند. این کشورها کمترین دسترسی را به تروریست‌ها، قاچاقچیان اسلحه، گروه‌های شبه‌نظامی و ارتش‌های خارجی دارند. هر دو میزبان شرکت های مختلف جهت سرمایه گذاری های چند میلیارد دلاری هستند. بندر بربرا سومالی لند می تواند با جیبوتی و جبل علی دبی رقابت کند. در همین حال، رواندا به «سیلیکون‌ولی» آفریقا تبدیل شده است. امروزه رواندا از نظر میزان فساد در کنار اسلواکی، لهستان و یونان قرار دارد، در حالی که همسایگان آن بروندی و جمهوری دموکراتیک کنگو از فاسدترین کشورهای جهان هستند.

با این حال، همسایگان این دو کشور آنها را تهدید می کنند. سومالی لند در سال 1960 مستقل شد و پس از ادغام ناموفق با سومالی، در سال 1991 مجددا اعلام استقلال کرد. دموکراسی و ظرفیت این دولت ها مهم هستند. زمانی که خشکسالی در سال‌های 2006، 2011 و 2017 به شاخ آفریقا رسید، سومالیایی‌ها آسیب دیدند، اما سومالی‌لندی‌ها ذخیره خود را به درستی تقسیم کردند و مواد غذایی را به جایی که مردم بیشتر به آن نیاز داشتند بردند و جان شهروندان خود را نجات دادند.

با این حال، جنگ سالاران در سومالی و اتیوپی چندان دور نیستند. موگادیشو با استفاده از میلیاردها دلار کمک، تسلیحات مختلف و هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه آماده حمله به سومالی لند است. همچنین، رواندا نیز احتمالا با کنگو وارد درگیری شود.

تهدیدات علیه این دو منطقه در طول این چهار سال وجود داشت اما دولت آمریکا آنها را نادیده گرفت و حالا جنگ بیش از هر زمان دیگری به آفریقا نزدیک است.