قانون مهریه درخارج از کشور

 مهریه که بخشی از فرهنگ و قانون ایران است، در خارج از کشور چگونه تعریف و تطبیق داده می‌شود؟

 با توجه به تنوع قوانین در کشورهای مختلف، این موضوع می‌تواند به یک چالش حقوقی برای زوج‌های ایرانی تبدیل شود. در این مقاله که توسط گروه حقوقی ندای حق تهیه شده است، به تفصیل به این پرسش‌ها پاسخ داده خواهد شد.

مهریه چیست؟

مهریه، که در فرهنگ غنی ایران به نام صداق یا کابین نیز شناخته می‌شود، دارایی یا مقدار معینی از پول است که بر اساس قوانین یا سنت‌های جامعه، در زمان عقد نکاح به عنوان حقی قانونی به زن تعلق می‌گیرد. این حق مالی می‌تواند به صورت پول نقد، اموال غیرنقدی مانند طلا، ملک و یا سایر چیزهایی که ارزش مادی دارند، یا ترکیبی از این دو باشد.البته مالی که به عنوان مهر معین میشود باید قابلیت تملک داشته و متعلق به دیگری نباشد ومعین ودقیق باشد. مهریه نشان‌دهنده تعهد مالی شوهر به همسرش است و بخشی از حقوق مدنی زن در ازدواج به شمار می‌رودکماینکه قانون مدنی درماده 1082صراحتا بیان نموده است که "به مجرد عقد ،زن مالک مهر می شود و میتواند هرنوع دخل وتصرفی دران بنماید"

 

قانون مهریه در ایران

در جمهوری اسلامی ایران، مهریه به عنوان یکی از ارکان اصلی قرارداد ازدواج شناخته شده و جزئی از قوانین خانواده به حساب می‌آید. این موضوع در قانون مدنی کشور تعریف و تبیین شده است. مهریه، که گاهی به عنوان صداق نیز شناخته می‌شود، مبلغ یا مقدار معینی از اموال است که بر اساس توافق زوجین در زمان عقد نکاح تعیین می‌شود و به نوعی، تعهد مالی مرد نسبت به زن در نظر گرفته می‌شود

بر اساس قانون، زن می‌تواند در هر زمانی از دوران زندگی مشترک، درخواست وصول مهریه خود را بنماید. این حق قانونی برای زن، بیانگر امنیت مالی و حمایت قانونی از وی پس از ازدواج است. مهریه می‌تواند شامل اموال منقول یا غیرمنقول، پول نقد یا حتی اشیاء با ارزش دیگر باشد. تعیین و پرداخت مهریه، به عنوان یکی از سنت‌های دیرینه در فرهنگ ایرانی، همچنان به عنوان بخشی از فرایند ازدواج اهمیت دارد و در قانون مدنی کشور به رسمیت شناخته شده است.حال بهتراست تفاوت مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه را بدانیم.

مهریه عند المطالبه :در مهریه عند المطالبه توانایی مالی مرد شرط نیست و زوجه هر زمان بخواهد می تواند ان را مطالبه نماید . کمااینکه در اکثر موارد مهریه درج شده در عقدنامه ،عند المطالبه بوده است

مهریه عند الاستطاعه :این نوع مهریه دقیقا منوط به شرایط مالی و اقتصادی زوج است و اگر زوج تمکن مالی پرداخت را نداشته باشد زوجه نمیتواند ان را مطالبه نماید مگر اینکه بتواند توانایی مالی زوج را از طریق معرفی اموال ودارایی وی ، ثابت کند

نکته:در مورد مهریه عندالمطالبه ،زوجه می تواند در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج، حکم جلب بگیرد و از طرفی هم زوج اگر تمکن پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارد می تواند دادخواست اعسار و تقسیط را تقدیم دادگاه نماید ولی درمهریه عندالاستطاعه، زوج نیازی به ارائه دادخواست اعسار و تقسیط ندارد .

اجرای قانون مهریه در خارج از کشور

برای ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، موضوع مهریه می‌تواند بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی باشد که در داخل کشور با آن روبرو هستند. اجرای قوانین مربوط به مهریه برای این افراد به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله می‌توان به قوانین محلی کشوری که در آن سکونت دارند اشاره کرد. در بسیاری از کشورها، مهریه به عنوان بخشی از توافقات خصوصی شناخته شده و پذیرفته می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به اقداماتی مانند ترجمه و تصدیق مهریه به عنوان سند رسمی باشد. همچنین، اگر بین ایران و کشور محل اقامت توافقنامه‌های دوجانبه‌ای وجود داشته باشد، این فرآیند می‌تواند ساده‌تر صورت پذیرد.

علاوه بر قوانین محلی، قوانین حقوق بین‌الملل خصوصی نیز می‌توانند در چگونگی اجرای تعهدات مالی مانند مهریه تأثیرگذار باشند. برخی کشورها دارای مقرراتی هستند که تعیین می‌کنند چگونه تعهدات مالی باید در صورت وجود تفاوت‌های قانونی بین دو کشور اجرا شوند. این قوانین می‌توانند به تعیین سرنوشت مهریه در محاکم خارجی کمک کنند

در نهایت، توافقات شخصی که زوجین قبل از ازدواج امضا می‌کنند نیز می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند. اگر زوجین شرایط مربوط به مهریه را در قالب یک توافقنامه مشخص کرده باشند، این توافق می‌تواند به عنوان یک مدرک قانونی در دادگاه‌های خارجی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، حتی اگر دادگاه‌های خارجی حکم به پرداخت مهریه بدهند، اجرای این حکم ممکن است به دلیل محدودیت‌های قوانین اجرایی کشور خود فرد با چالش‌هایی مواجه شود.چرا که طبق قانون مدنی ایران ،احوال شخصیه ایرانیان مقیم خارج تابع قانون دولت متبوع خود فرد است و لذا قوانین مربوط به مهریه به طور معمول در ایران قابلیت اجرایی دارد .واگرحتی زوجه درخارج از ایران طلاق گرفته باشد اما مهریه مندرج در سند ازدواج خود رابه وجه ملزمی نبخشیده باشد میتواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه ایران ان را مطالبه نماید .

 

توقیف اموال زوج در خارج از کشور

باید خاطر نشان کرد اموال زوج درخارج از کشور قابلیت توقیف را ندارد اما چنانچه زوج موضوع اعسار از مهریه را در دادگاه ایران مطرح نمود زوجه می تواند در جهت رد ادعای اعسار به داشتن اموال متعلق به زوج در خارج استناد نماید .

نکات قابل توجه در رابطه با قانون مهریه در خارج از کشور

ایرانیانی که در خارج از کشور ساکن هستند و قصد ازدواج دارند، باید توجه داشته باشند که قوانین مربوط به ازدواج در کشور محل اقامت‌شان ممکن است با قوانین ایران متفاوت باشد. این تفاوت‌ها می‌تواند شامل قوانین مرتبط با مهریه باشد که یکی از موارد مهم در ازدواج‌های ایرانی است. بنابراین، آن‌ها باید از مقررات و رویه‌های خاص کشور محل سکونت خود آگاهی داشته باشند تا بتوانند حقوق خود را در زمینه مهریه به درستی تامین کنند

علاوه بر این، مشورت با وکلایی که تخصص درحقوق خانواده دارند، می‌تواند به ایرانیان مقیم خارج کمک کند تا با دقت بیشتری از قوانین مربوط به ازدواج و مهریه آگاه شوند و بفهمند چگونه این قوانین را به نفع خود به کار ببرند. همچنین، ثبت ازدواج در کنسولگری‌ها یا سفارتخانه‌های ایران می‌تواند در تسهیل اجرای احکام مربوط به مهریه موثر باشد و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در صورت نیاز، از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند.

شرایط مطالبه مهریه در عقد دائم و موقت

زوجه در صورتی می تواند مهریه مندرج درسندازدواج را مطالبه نماید که ان را نبخشیده باشد و زن چه در ازدواج دائم چه موقت از حق مهریه برخوردار است .البته عدم ذکر مهریه در عقد موقت بر خلاف ازدواج دائم ،باعث بطلان نکاح میشود و درواقع تعیین مهریه در ازدواج موقت از شرایط صحت ازدواج است .اگر زوجه در زمان حیات مهریه خود را دریافت نکرده و نبخشیده باشد ورثه او می توانند مهریه زوجه فوت شده را از همسرش (زوج)مطالبه نمایند.

وکیل دریافت مهریه ایرانیان مقیم خارج از کشور

همانطور که گفتیم مهریه به عنوان یک دین بر ذمه زوج است و با مهاجرت این موضوع مرتفع نمیشود . چراکه ایرانیان در هرکجای دنیا ساکن باشند در احوال شخصیه خود تابع قانون کشور خود می باشند ومطالبه مهریه ارتباطی با محل سکونت زوجین ندارد .مطالبه مهریه طبق قوانین جدید از دو طریق اجرای ثبت و دادگاه انجام میشود بدین شکل که زوجه یا وکیل وی باید ابتدا به دفترخانه ای که عقد زوجین در انجا واقع شده است مراجعه نموده و با ارائه مدارک خواستار صدور اجراییه گردد و تقاضای استعلام اموال زوج درایران را بنماید و همچنین میتواند تقاضای ممنوع الخروجی رانیز داشته باشد.پس از ارسال درخواست ها به اداره ثبت مهریه (اداره پنجم)مراجعه نموده و نسبت به توقیف اموال زوج  و وصول مهریه خود از ان در صورت دسترسی اقدام می نماید.لذا نکته مهم واساسی این است که پرونده مهریه زمانی منجربه نتیجه میشود که زوج اموالی و دارایی درایران داشته باشد چرا که مراجع قانونی درمورد اموال زوج درخارج ازکشور اختیاری ندارند. حال برای ایرانیان مقیم خارج که بخواهند از طریق وکیل دادگستری درایران این پروسه را پیش ببرند دوراه وجود دارد :

وکالت ثنا:سابق براین ایرانیان مقیم خارج برای دادن وکالت با مشکلات متعددی روبرو بودند اما درحال حاضر درصورت داشتن کارت ملی هوشمند و یک سیم کارت فعال درایران به راحتی میتوانید در سامانه ثنا به صورت انلاین ثبت نام نموده و به صورت الکترونیکی به وکیل خود درایران وکالت دهید تا از بدو امر تا اخذ نتیجه مراحل را بدون نیاز به حضورشما پیش ببرند .

وکالت میخکی :سامانه میخکی نیز برای امور کنسولی ایرانیان مقیم خارج راه اندازی شده است و چنانچه امکان ثبت نام ثنا را نداشته باشید یتوانید از طریق سامانه میخکی اقدام به ارسال وکالت برای وکیل خود درایران نمایید.اما دقت کنید که متن وکالت های میخکی معمولا به صورت پیش فرض وناقص میباشند لذا برای پر نمودن وکالتنامه میخکی حتما با وکیل خوددرایران هماهنگ باشید .

 

سخن آخر

مهریه، به عنوان یکی از ارکان اصلی قرارداد ازدواج در فرهنگ ایرانی، نه تنها نشان‌دهنده تعهد مالی مرد به زن است، بلکه بیانگر حمایت قانونی از حقوق زنان پس از ازدواج می‌باشد. با این حال، ایرانیان مقیم خارج از کشور باید آگاه باشند که اجرای قانون مهریه برای انها به دلیل عدم حضور درایران و نااگاهی از قوانین روز کشورمی‌تواند به مراتب کمی پرچالش تر باشد . مشاوره با وکلای متخصص و آگاه ، می‌تواند در تضمین حقوق آن‌ها در این زمینه بسیار حائز اهمیت باشد.لذا بهتر است قبل ازهرگونه اقدام با وکیل متخصص مطالبه مهریه ایرانیان خارج ازکشور مشورت نمایید.